Suiker is schadelijk voor onze gezondheid en wordt in verband gebracht met chronische ziekten. Mensen met een hoge dosis suiker in hun bloed, zoals diabetici, verouderen snel. Hier zijn twee oorzaken voor: oxidatie en glycatie. Gelukkig is er iets waarmee we ons lichaam kunnen beschermen tegen deze boosdoeners: met anti-oxidanten. Laten we eens kijken naar het hoe, wat, waarom en wat nu?
Hoe ontstaan suikers in ons lichaam?
Een banaan die je lang laat liggen, wordt langzaam bruin. Dit is een voorbeeld van ‘oxidatie’. Oxidatie is een natuurlijk stofwisselingsproces waarbij voedingsstoffen worden ‘verbrand’ door binding aan zuurstof. Tijdens dit proces worden er essentiële lichaamsstoffen en afvalstoffen gevormd en komt er energie vrij in de vorm van (lichaams)warmte.
Als suiker in een pan smelt, kleurt het – als gevolg van karamelisatie – ook bruin. Dit komt door een chemische verandering die effect heeft op de suikermoleculen. De wetenschappelijke term hiervoor is ‘glycatie’. Glycatie is het resultaat van de binding van een eiwit of vetmolecuul met een suikermolecuul, zoals fructose of glucose , zonder de controlerende werking van een enzym (stimuleert stofwisselingsprocessen).
Zowel oxidatie als glycatie komen voor in alles wat leeft, dus ook in ons eigen lichaam. Door onze stofwisseling transformeren koolhydraten en worden er in ons lichaam suikers gevormd.
Te veel suiker gevaar voor gezondheid
Te grote hoeveelheden suiker in het bloed vormen een gevaar voor de gezondheid. Ons lichaam veroudert, doordat de weefsels in feite hetzelfde proces ondergaan als het fruit dat bruin kleurt en de karamelisatie van suiker. Dit proces is bijvoorbeeld te herkennen aan de bruine plekjes die de huid begint te vertonen naarmate we ouder worden.
Dit pigment wordt ook wel ‘lipofuscine’ genoemd. Het is een mix van vetten, proteïnen en metalen (voornamelijk ijzer), die zijn aangetast door vrije radicalen. Het is een ‘afvalproduct’ van afgematte cellen die niet uit het lichaam verdwijnen, maar worden verplaatst naar plekken die vaak niet eens zichtbaar zijn (zoals het hart of de hersenen). Sommige experts geloven dat lipofiscine een gevolg is van de interactie tussen cellulair afval en vrije radicalen.
Oxidatieve stress
Leeftijdgerelateerde ziekten worden in toenemende mate aangetroffen bij mensen met diabetes, staar en aderverkalking. Dit hangt nauw samen met de chemische reacties die plaatsvinden tussen glucose en proteïnen. Door oxidatie ontstaan er onder andere vrije radicalen, die de cellen aantasten. Bescherming tegen oxidatie is daarom onmisbaar.
Vrije radicalen zijn atomen of moleculen met een nog ongebruikte bindingsmogelijkheid. Deze zijn dus hard op zoek naar iets om zich aan vast te grijpen en wanneer ze dit doen, beschadigen ze andere moleculen. Zo tasten ze de onverzadigde vetzuurmoculen aan, die onderdeel zijn van de celmembranen. Als gevolg hiervan wordt een beschadigd vetzuurmolecuul op zijn beurt zelf een vrije radicaal en dit levert een gevaarlijke kettingreactie op. Vrije radicalen kunnen schade aan het DNA in de celkern aanbrengen, waardoor een verstoring in de celstofwisseling kan optreden. Het gevolg? Er kunnen gemuteerde cellen (die kanker veroorzaken) ontstaan. Vrije radicalen hebben een negatief effect op het cholesterol en maken dwarsverbindingen in collageenvezels, waardoor bloedvaten bijvoorbeeld stug en kwetsbaar worden. Anti-oxidanten beschermen de cellen hiertegen en dat is nodig, want dit proces wordt in direct verband gebracht met de ontwikkeling van allerlei leeftijdsgerelateerde ziekten.
Oplossing: anti-oxidanten
Het hierboven beschreven proces is een optelsom van de last die het lichaam gedurende een mensenleven draagt. Om ons lichaam te beschermen kunnen we anti-oxidanten dus heel goed gebruiken en is een leven zonder ziekten mogelijk. Dr. Hari Sharma, patholoog aan de Ohio State University, stelt dat tachtig tot negentig procent van de ziekten die zich ontwikkelen samenhangen met een overmatige productie van vrije radicalen in het lichaam.
Hoe zorg je voor voldoende anti-oxidanten?
Je zorgt voor voldoende anti-oxidanten door veel groente en fruit te eten. Helaas is de aarde niet meer zo vruchtbaar als hij ooit was. In groente en fruit dat niet organisch geteeld is, zit nog maar een fractie van de nutriënten die dezelfde producten twee á drie generaties terug bevatten. Bovendien eten we over het algemeen te weinig verse groenten en fruit. Supplementen vormen een uitstekende manier om voldoende anti-oxidanten binnen te krijgen. Zeker gezien de hoeveelheid giftige stoffen, waarmee ons lichaam tegenwoordig te maken heeft, zijn anti-oxidanten van levensbelang.
Een goede stap voorwaarts is dan ook het creëren van aandacht voor wat je eet. Misschien kun je gezonder eten of zou je je graag beter en fitter willen voelen. Beginnen met de omschakeling naar meer organische voeding is eveneens een belangrijke stap op weg naar meer gezonde voedingsstoffen en een goed beschermt lichaam.
Bron: nutrition-now
