Door het toenemende aantal gevallen van kinderen met een dramatisch slecht kindergebit, is de campagne ‘Hou je mond schoon’ gestart. Sinds november 2009 gaan tandartsen en mondhygiënisten naar basisscholen en peuterspeelzalen om kinderen te leren poetsen. Initiatiefnemer is het Ivoren Kruis. Deze organisatie biedt, samen met de Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Tandheelkunde, een lespakket aan bij alle basisscholen en peuterspeelzalen. Het doel is de kinderen te leren hoe belangrijk het poetsen van de tanden is.
Dat kinderen veel gaatjes in het gebit zouden kunnen hebben, was een aantal jaren geleden nauwelijks denkbaar. Het ging goed met het melkgebit. Maar tegenwoordig is het geen uitzondering meer dat kinderen van vijf of zes jaar tien gaatjes in hun gebit hebben. Zij snoepen te veel en poetsen hun tanden te weinig en slecht.
Oorzaken van achteruitgang kindergebit:
– De huidige generatie ouders wil op democratische wijze kinderen laten beslissen wat zij eten en drinken. Kinderen kiezen meestal voor een zoete smaak en hier gaat het vaak fout. Veel ouders geven hun grut zonder tegenwerking te vaak hun zin.
– Diezelfde ouders hebben over het algemeen zelf wel gave tanden en kiezen. Zij zijn opgevoed door hun ouders met streng toezicht op tanden poetsen en snoepgedrag. Een groot aantal van de huidige ouders heeft dus geen ervaring met een slecht gebit en gaat daardoor minder snel met hun kinderen naar de tandarts.
– Juist deze generatie kinderen snoept te veel en poetst te weinig. Daar komt bij dat tegenwoordig in ontzettend veel producten suikers worden verwerkt.
– Veel jonge kinderen krijgen op verschillende momenten van de dag een fles met een drankje er in. Het is zelfs niet uitzonderlijk dat een gevuld flesje mee naar bed gaat. Er zijn gevallen bekend dat kinderen wel hun tanden poetsen, maar uitgebreid spoelen met cola.
Door de vele zoete tussendoortjes en de gewoonte om op ieder moment van de dag te kunnen drinken, kan de mond niet herstellen van het vele zoet en zuur dat deze heeft binnengekregen. Om alle zuren te kunnen neutraliseren heeft het speeksel in de mond ruim twee uur nodig. Zuren zijn de grote veroorzakers van gaatjes in het gebit. In onze mond zitten bacteriën die meteen reageren op het zoet wat er binnenkomt. Door deze ‘aanvallen’ komen dan weer zuren vrij. Kortom: Er is geen moment rust in de mond. Frisdranken en fruitsappen zorgen voor een catastrofaal effect. Zij veroorzaken tanderosie, waardoor het tandglazuur als het ware wordt weggevreten. Tandglazuur dat weg is, komt nooit meer terug.
Maatregelen om een slecht gebit te voorkomen:
– Onderschat een melkgebit niet. Men gaat er vaak vanuit dat na het melkgebit alles wel in orde komt, maar dat idee is verkeerd. Op het melkgebit moet men juist zuinig zijn, omdat daaronder de blijvende tanden zitten.
– Ga vanaf het tweede levensjaar twee maal per jaar met het kind naar de tandarts. Voor kinderen zit tandheelkunde in het basispakket van de zorgverzekeraars, dus dat mag het probleem niet zijn.
– Poets de tanden van het kind minimaal twee keer per dag. Ouders moeten daarbij één keer het gebit van het kind napoetsen, omdat de motoriek nog onvoldoende is ontwikkeld om zelf goed te poetsen.
– Poets volgens de 3B methode: binnenkant, buitenkant, bovenop.
– Gebruik tandpasta met een lage schuurwaarde, omdat bij de nieuwe blijvende tanden de glazuurlaag nog niet volledig is gehard.
– Gebruik een soft of medium tandenborstel.
– Geef in plaats van zoetigheid melk of een blokje kaas. Melk en kaas zijn rijk aan calcium en fosfaten (oplosbare mineralen), die de zuren uitschakelen.
Tijdens het schrijven van dit artikel moest ik regelmatig denken aan mijn eigen kinderjaren. De schooltandarts was een normaal onderdeel van een schooljaar. Leuk was het niet, wel effectief. Mijn ouders hadden beiden een kunstgebit, ik heb een prima stel kiezen en tanden. Het kan toch niet zo zijn dat in het begin van de 21ste eeuw ouders een perfect gebit hebben en hun kinderen over een paar jaar met een prothese rondlopen? We hoeven toch niet terug naar de schooltandarts? Ouders… neem je verantwoordelijkheid.
Dit artikel scheert niet iedereen over één kam; veel gezinnen hebben namelijk alles ‘onder controle’. Maar de snelle toename van dramatisch slechte melkgebitten vraagt om aandacht en alertheid.
