We komen ze dagelijks tegen, krijgen er een aanzienlijke hoeveelheid van binnen, maar wat weet jij over deze E-nummers, wie keurt ze eigenlijk, en waarom worden er – ondanks dat ze zijn goedgekeurd – vraagtekens bij geplaatst?
Consument wil steeds vaker weten wat hij eet
De Europese Voedselautoriteit merkt het ook: ‘Consumenten hebben steeds meer belangstelling voor de voedingswaarde van levensmiddelen en verlangen naar correcte informatie over het voedsel dat zij consumeren’. Een goede zaak, zou je zeggen, maar hoeveel van die ‘correctie informatie’ ontvangen wij daadwerkelijk?
Wie bewust koopt en eet, is in groeiende mate verontrust over de beschikbare informatie en de E-nummers die onschadelijk zouden moeten zijn. Is de informatie wel betrouwbaar, vragen zij zich steeds vaker af.
Wie keurt E-nummers?
De ‘European Food Safety Authority’ (EFSA) onderzoekt op verzoek van de Europese Commissie uiteenlopende additieven, bijvoorbeeld wanneer er nieuwe toevoegingen in onze voeding worden verwerkt of als uit wetenschappelijk onderzoek nieuwe resultaten naar voren komen over additieven die reeds worden gebruikt. Het doel is onafhankelijk wetenschappelijk advies over bestaande en nieuwe toevoegingen, en de risico’s daarvan voor de Europese voedselveiligheid.
Procedures en wetgeving
Adviezen kunnen doorgaans snel in praktijk worden gebracht door de Europese Commissie, die dit kan omvormen tot een wetswijziging. Maar, je voelt ‘m wellicht al aankomen: de procedures omtrent voedingsmiddelenadditieven laten niet zelden te wensen over. De intentie is goed, uiteraard, maar er zijn te veel verschillende diensten en comités betrokken bij de procedure. Hierdoor kost het een hoop tijd en werk en kan het zijn dat een (nog) goedgekeurd additief de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid inmiddels overschrijdt.
Is de complexe en tijdrovende procedure doorlopen en wordt de toevoeging goedgekeurd, dan wordt het een ‘E-nummer’. Een additief dat is goedgekeurd door de Europese Commissie.
E-nummers in de supermarkt
Wat je in de supermarkt koopt, is doorgaans verpakt. Op dit verpakkingsmateriaal tref je aan welke E-nummers het betreffende product bevat. Aangezien zo’n nummer is goedgekeurd, zou je ervan uit moeten kunnen gaan dat het dus onschadelijk is. Onderzoekers stellen echter dat bijvoorbeeld aspartaam (E 962) in combinatie met andere additieven absoluut onveilig is. Eigenaardig, nietwaar?
Giftige E-nummers toch in onze voeding
Stelt ‘een onderzoeker’ dat iets schadelijk is, dan is nog tot daaraantoe. Staan uiteenlopende onderzoekers op, dan mogen er alarmbellen afgaan. Desondanks besteden we onze hardverdiende centen steeds weer – meestal zonder dit te weten –aan producten die onze gezondheid niet ten goede komen.
Schrijfster van het confronterende supermarktboekje ‘Wat zit er in uw eten?’, Corinne Gouget, stelt dat we met onze haastige levensstijl een melkkoe van de voedingsmiddelenindustrie zijn geworden: ‘Alles moet tegenwoordig verpakt, ingeblikt of in plastic zakjes gestopt zijn. En het moet allemaal goedkoper, want dan kopen we er meer van. We worden gelokt met bonuspunten of voetbalplaatjes voor de kinderen. Het spaarboekje moet zo snel mogelijk vol. Snel, snel, snel, want we hebben niet genoeg tijd, zelfs niet om na te denken.’
Nietvermoedend de dagelijkse hoeveelheid overschrijden
Vele goedgekeurde E-nummers zijn twijfelachtig, maar er speelt nog iets mee: E-nummers zijn in een bepaalde hoeveelheid onschadelijk en daarom goedgekeurd, maar wat als dit E-nummer in vele producten zit die jij eet? En wat als je E-nummers combineert, simpelweg omdat je nietvermoedend de warme maaltijd klaarmaakt?
Wetenschappelijk bewijs
‘Er is wetenschappelijk bewijs over de giftigheid van aspartaam,’ schrijft Gouget in haar boek. ‘We leven allemaal op dezelfde aarde en als er in honderd verschillende landen duizenden mensen zijn overleden na een overdosis aan dit additief (aanwezig in meer dan 5000 producten), wordt het tijd dat we hier kritische vragen over stellen.’
In de praktijk
Bernd van der Meulen, professor in voedingsmiddelenrecht, vindt dat de Europese Commissie streng genoeg is en licht dit als volgt toe: ‘Zo is er in 2002 een wetenschappelijke opinie gegeven over de toelaatbaarheid van aspartaam. Die opinie is gebaseerd op de stand van de wetenschap van dat moment. Wetenschap ontwikkelt. Niet elke nieuwe opvatting is aanleiding om te twijfelen aan het eerdere oordeel.’
Over de procedure en toekenning zegt hij: ‘E-nummers worden toegekend aan additieven waarvan de veiligheid is aangetoond. Bovendien zijn nieuwe additieven verboden zolang ze niet uitdrukkelijk zijn toegelaten. Voor een toelating is een gunstige veiligheidsbeoordeling nodig. Alles wat de EU niet kan bijbenen, mag dus niet op de markt.’
De realiteit voor consument en wetenschap
Er ontstaan continu uitdagingen en risico’s, zowel voor de consument als de wetenschap. Het is dus een feit dat alertheid cruciaal is. Zomaar aannemen wat je wordt voorgeschoteld is onverstandig, simpelweg omdat je niet blind kunt vertrouwen op de informatie die je krijgt. De waarheid is, zoals alles, continu aan verandering onderhevig. ‘De waarheid’ bestaat niet, zou je kunnen zeggen. Gedegen onderzoek en toetsing is cruciaal, evenals bewustzijn. Gevarieerd eten is belangrijk en kritisch zijn schaadt de gezondheid in elk geval niet. Weet daarom wat je eet. Gun zowel jezelf als je dierbaren het allerbeste.
Richtlijnen voor E-nummers
Bij de beoordeling en goedkeuring van additieven, worden drie richtlijnen toegepast:
-Het voedingsadditief moet geen veiligheidsrisico vormen voor de gezondheid van de consument;
-Er is een technische noodzakelijkheid voor het gebruik van het additief;
-De consument mag niet misleid worden bij het gebruik van een voedingsadditief.
(richtlijnen 95/31/EC6, 95/45/EC7 en 96/77/EC8)
Gerelateerde artikelen:
Lees ook: Welke E-Nummers zeker vermijden
Lees ook het e-book: Weet wat je eet
Interessante boeken:
Wat zit er in uw eten? door Corinne Couget
Uitgeverij: Bouillon Culinaire Journalistiek
61 Positieve reviews
ISBN: 9789077788288
€ 9,90 via Bol.com
Lees ook het e-book van in2health:
Weet wat je eet
Over gevaren en alternatieven voor pesticide, hormonen en de gevaarlijkste e-nummers
